ظریف: آمریکا مذاکره‌کننده قابل اعتمادی نیست

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگو با شبکه الجزیره، در پاسخ به سوالی درباره رد پیشنهاد رییس جمهور آمریکا برای دیدار با حسن روحانی، همتای ایرانی‌اش، گفت: ما چندان تمایلی به این کار نداریم زیرا آمریکا یک مذاکره کننده قابل اعتماد نیست. آنها می‌گویند که خواهان یک معاهده با ایران هستند، اما به تازگی اعلام کردند که از تنها معاهده‌ای که با ما دارند خارج می‌شوند چرا که دیوان بین‌المللی دادگستری علیه شان حکم داده است. این به شما می‌فهماند که درباره هر چه با این رییس جمهور و دولت او مذاکره کنند آنها به آن پایبند نخواهند بود.

ظریف افزود: به همین دلیل است که نمی‌خواهیم سند کاملی را که حصول آن تقریبا 12 سال زمان برد کنار بگذاریم. دو سال مذاکرات سخت میان ایران و آمریکا. ما بر سر لغت به لغت این سند 150 صفحه‌ای مذاکره کرده‌ایم که میان نه فقط دو کشور ،‌ بلکه هفت کشور به علاوه اتحادیه اروپا بود که بعد هم تبدیل به قطعنامه ای در شورای امنیت سازمان ملل شد. اما رییس جمهور ترامپ تنها تصمیم گرفت از این توافق در قطعنامه شورای امنیت به تصویب رسید. اکنون نیز این معاهده خارج شده است به این دلیل که دادگاه لاهه علیه تحریم‌هایش رای داد.

وی در ادامه‌ صحبت‌های خود و در پاسخ به سوالی مبنی بر این که آیا دیدار میان ترامپ و روحانی هرگز اتفاق نمی‌افتد ، گفت: در سیاست هرگز نگویید هرگز. اما من بر این باورم که باید یک تغییر اساسی در دولت آمریکا ایجاد شود. از نظر من گفت‌وگو به اعتماد دو طرفه نیاز ندارد. معمولا گفت‌وگوها بر اساس اعتماد متقابل شکل نمی‌گیرد گفت‌وگو نیازمند احترام متقابل است. احترام متقابل نیز با احترام هر یک از طرف‌های برخوردشان شروع می‌شود. دو طرف باید به قولشان احترام بگذارند و تا زمانی که چین تعهدی را در آمریکاییها، در دولت فعلی آمریکا نبینیم، بنابراین گفت‌وگو ضروری نیست و منجر به نتیجه‌ درست نخواهد شد.

رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان در پاسخ به سوالی درباره دیدار ترامپ با رهبر کره شمالی و این که او گفته آنها عاشق هم شده‌اند ، اظهار کرد: روابط بین‌المللی ارتباطی با عاشق شدن ندارد. روابط بین‌المللی درباره قابل اتکا بودن و عمل به وعده‌ها است. همه چیز در روابط بین‌المللی بر مبنای یک اصل لاتین است که می‌گوید شما چیزی را مشاهده می کنید که وعده داده‌اید.

وی افزود: ما بر خلاف وضعیت پیرامون کره شمالی ، یک سند 150 صفحه‌ای داریم اما ترامپ از آن خارج شد. او درباره توافق با گروه هفت نیز بر خلاف تعهداتش حرف زد. شما همیشه می توانید توافق کنید به شرط این که طرف دیگر نشان دهد قابل اعتماد است ، این سخت نیست.

ظریف همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود، گفت: اجازه دهید به شما و رییس جمهور ترامپ این را بگویم که توافق هسته ای بهترین توافقی است که آمریکا می‌تواند آن را به دست آورد. بهترین توافقی که ایران می‌تواند به دست آورد و بهترین توافقی است که جامعه بین‌المللی می‌تواند به دست آورد این به معنی این نیست که این توافق خواسته های تمام طرفها را تامین می‌کند.

وی در پاسخ به سوالی درباره بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر این که توافق با آمریکا اشتباه بود، تصریح کرد: رهبری ایران گفتند که گفت‌وگو با آمریکایی‌ها یک اشتباه بود، ایشان گفتند که توافق هسته ای اشتباه نبود ،‌ بلکه گفت‌وگو با آمریکایی‌ها اشتباه است. من معتقدم که آمریکایی ها به ویژه‌ دولت فعلی نشان دادند که قابل اعتماد نیستند و شما نمی توانید به حرف هایشان اعتماد کنید. شما نمی توانید روی امضا آنها حساب کنید. شما حتی نمی توانید به الزامات معاهده‌ای شان اتکا کنید. بنابراین تعامل با آنها بسیار سخت خواهد بود.

وی در پاسخ به این سوال که از نظر شما توافق با آمریکایی ها اشتباه بود، تاکید کرد که آمریکا به تعهداتش عمل نکرده است.

وزیر امور خارجه ایران همچنین درباره اظهارات برخی از مقامات ایرانی که از خروج آمریکا از توافق هسته ای استقبال کرده‌اند، خاطر نشان کرد: این نشان دهنده یاس فراوان ایرانیان است مبنی بر این که آمریکایی ها قابل اعتماد نیستند. آنها معتقد هستند که باور و دیدگاهشان پذیرفته شده است. در ایران کسانی هستند که با مذاکره مخالف بودند، اما آن چه که برای جامعه بین‌المللی خوب نیست این است که یک کشور به قدرتمندی آمریکا تصمیم بگیرد و از توافقی بین‌المللی خارج شود و فقط برجام هم نبوده است. آنها از یونسکو خارج شدند توافق آب و هوایی پاریس را کنار گذاشتند از نفتا هم بیرون آمدند و موارد دیگر.

وی در پاسخ به این سوال که آیا شما نیز از توافق خارج می شوید؟ گفت: آمریکا یک نمونه بد (برای پیروی) است اما ایران به اروپایی ها فرصت داده است ، زیرا از ما خواستند که به آنها مهلت دهیم تا برای جبران خروج آمریکا تلاش کنند بدین معنی است که ایران باید از منافع اقتصادی توافق بهره ببرد. آنها یک بیانیه سیاسی بسیار قدرتمند ارائه کرده‌اند و روی جزئیات راه‌حل های عملی آن کار کرده‌اند. اکنون باید ببینیم که این راه‌حل های عملی اجرایی شوند و مرحله بعدی این است که آبا بخش خصوصی با این راه‌حل ها همکاری می‌کنند یا خیر. ما این مسیر را به دقت ارزیابی می‌کنیم و سپس بر اساس نتیجه‌، تصمیم گیری می‌کنیم. ما معتقد هستیم که این یک توافق خوب است که به نفع جامعه بین‌المللی است و عجله‌ای (برای خروج) نداریم اما نمی پذیریم که تنها طرفی باشیم که به توافق عمل می‌کند.

این مقام ارشد کشورمان در پاسخ به سوالی درباره حمایت ایران از دولت سوریه و ادعای ارسال سلاح و نیرو به این کشور، اظهار کرد: اول از همه باید بگویم که ما برای یک هدف مشخص به سوریه رفتیم؛ برای مقابله با افراط گرایی ما با همین هدف در کردستان عراق بودیم ما زمانی آن جا رفتیم که داعش در حال گرفتن اربیل بود به آنجا رفتیم و به آقای بارزانی کمک کردیم ما به بغداد رفتیم و به دولت عراق کمک کردیم تا بر داعش زمانی که نزدیک بود خاک این کشور را تصاحب کند، غلبه کند. ما یک سیاست قوی مبنی بر این داریم که در برابر افراط گرایی و تروریستم بایستیم این یک تهدید موجودیتی علیه همه افراد منطقه است.

وی افزود: اگر ما با داعش در عراق و سوریه مبارزه نمی کردیم سپس باید با داعش در ایران مواجه می شدیم. ما (از قبل) هم روابط خوبی با سوریه داشتیم، اما دلیل حضورمان در سوریه مقابله با افراط‌گرایی بود. کشورهای دیگر همچون ترکیه و عربستان سعودی حتی روابط نزدیک‌تری با سوریه داشتند. سوال این است که چه کسی برای مقابله با افراط گرایی قدم پیش گذاشت. اکنون اگر چه جنگ با افراط گرایی (در سوریه) در مراحل آخر است، اما به این معنی نیست که افراط گرایی تمام شده است. ما باید تمام تلاشمان را به کار بگیریم ما به آنکارا و دمشق رفتیم. ما نشستی در تهران داشتیم تا از خونریزی و کشتار در ادلب جلوگیری کنیم. ما به این هدف رسیدیم و اکنون یک طرح در ادلب داریم یک راه‌حلی غیرنظامی، اگر نه سیاسی است. ما با یک مشکل بزرگ مواجهیم و آن نیروهای خارجی است. آنها نیروهایی هستند که به سوریه توسط قدرت‌های خارجی آورده شده‌اند.

ظریف در پاسخ به این‌که آیا شما در خسارات و تلفات گسترده سوریه سهیم نیستید؟ گفت: خیر زیرا من زمانی که وزیر امورخارجه شدم یک طرح چهار بندی ارائه دادم شامل آتش بس فوری، دولت فراگیر، مذاکرات سیاسی برای اصلاح قانون اساسی و برگزاری انتخابات بر مبنای قانون اساسی جدید . آنهایی که گفتند راه‌حل نظامی لازم است (مقصرند) ... ما از همان ابتدا گفتیم که راه‌حلی نظامی برای سوریه وجود ندارد و نیازمند راه‌حل سیاسی هستیم ما پنج سال است که این را می‌گوییم. آنهایی که براساس این توهم که می‌توانند بر اسد فشار بیاورند و او را عقب برانند تمام این مردم (کشته شدگان و آسیب دیدگان) سوریه را فدا کردند. این تقصیر کسانی است که مانع از راه حل سیاسی شدند، زیرا متوهم بودند که می‌توانند اسد را از قدرت کنار بزنند.

وی ادامه داد: من اینجا نیستم که از دیگران دفاع کنم. من اینجا هستم تا از ایرانی‌ها دفاع کنم. ایران خواهان راه‌حل سیاسی بود، اما آنها مخالفت کردند. آنهایی که تلاش کردند دولت سوریه را که در سازمان ملل یک کرسی دارد کنار بزنند از طریق استفاده از داعش، النصره منجر به ایجاد این وضعیت شدند. هیچ چیز جرائم جنگی را توجیه نمی‌کند، این در حالی است که ما خود این جرائم را تجربه کرده‌ایم. زمانی که عراق به ما حمله کرد آنها از سلاح شیمیایی علیه ما استفاده کردند و تمام گروه‌ها و سازمان‌های بین‌المللی حقوقی سکوت کردند و دهانشان را بستند. ما از ابتدا گفتیم که باید درباره این‌که چه کسی (در سوریه) از سلاح شیمیایی استفاده کرده تحقیق شود از همان شروع گفتیم که شورشی‌ها سلاح شیمیایی در اختیار دارند. ما از تیم تحقیقاتی سازمان ملل خواستیم به خان شیخون و شعیرات برود و بررسی کند آیا تسحیلات شیمیایی به کار گرفته شده و این‌که چگونه مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در جنگ عراق – ایران، عراق از تسلیحات شیمیایی استفاده کرد از سازمان ملل خواستیم تحقیق کند و عراق نیز مخالفت کرد. آنها راستی‌آزمایی کردند (که سلاح شیمیایی استفاده شده است) اما تیم سازمان ملل هرگز به آنجا (سوریه) نرفت در حالی که از همان ابتدا تاکید کردیم گروه‌های تحقیق باید به آنجا بروند و از نزدیک بررسی کنند اما غرب مانع شد زیرا غرب نمی‌خواست، اما اسد از آنها دعوت کرد که به منطقه بروند.

ظریف در ادامه تصریح کرد: علاوه بر این ما از همان ابتدا با استفاده از تسلیحات شیمیایی مخالف بوده‌ایم و مهم نیست که چه کسی این کار را انجام می‌دهد. این رویکرد قاطع و همیشگی‌مان است. فارغ از این‌که چه کسی قربانی این تسلیحات است، چه ایرانی‌ها باشند چه سوری‌ها. ما گفته‌ایم که سلاح شیمیایی از نظر ما پذیرفته نیست و هنوز هم موضع‌مان همین است. مشکل ما این است که اتهام استفاده از تسلیحات شیمیایی زمانی مطرح شد که آمریکایی‌ها به یک بهانه برای حمله احتیاج داشتند مشکل این است. تیم‌های تحقیقاتی تحت فشار آمریکا و غرب از انجام یک تحقیقات کامل و عادلانه سرباز زدند. ما اطمینان داریم که تسلیحات شیمیایی از شعیرات شلیک نشد، جایی که گفته می‌شود حمله از آنجا انجام شده است. به همین دلیل می‌دانیم که اتهامات مطرح شده از سوی آمریکا غلط است. ما می‌دانیم که سلاح شیمیایی استفاده شده و چه کسی از آن استفاده می‌کند. بر این باوریم که این یک بازی کثیف است که برای مداخلات بیشتر آمریکا مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. آسان است که تنهایی به قاضی بروید و برگردید و پیروز شوید خوب است که با هم پیش قاضی برویم.

وزیر امور خارجه ایران بیان کرد: ایران در هیچ فعالیتی که علیه مناطق غیرنظامی و مملو از جمعیت باشد حضور نداشته و در آینده نیز چنین کاری نخواهد کرد. ما هر حمله علیه غیرنظامیان را محکوم می‌کنیم و مهم نیست که چه کسی انجام می‌دهد و به طور همزمان گروه‌هایی را که از غیرنظامیان به عنوان سپر استفاده می‌کنند نیز محکوم می‌کنیم.

ظریف درباره ادعای نقش ایران در یمن و کمک به حوثی‌ها اظهار کرد: ما به هیچ‌کس در یمن حمله نکرده‌ایم ما غیرنظامیان را در یمن بمباران نکرده‌ایم، اما عربستان سعودی هر روز به غیرنظامیان در یمن حمله می‌کند و هر فرصتی برای مشارکت در مذاکرات صلح را نابود کرد است. ما یک طرح صلح برای سوریه ارائه دادیم برای یمن نیز یک طرح صلح ارائه دادیم. اما سوری‌ها با این طرح صلح در سوریه و یمن مخالفت کردند و امیدوار بودند که طی سه هفته به یک پیروزی نظامی دست یابند و به بمباران مردم بی‌گناه در یمن ادامه می‌دهند. آیا آنها در یمن با تروییست‌های می‌جنگند آنها می‌گویند که هستند. کدام گروه تروریستی همچون داعش، النصره و القاعده در یمن حضور دارند که تروریست بین‌المللی شناخته می‌شود و سعودی‌ها با آنها می‌جنگند.

وی در پاسخ به سوالی درباره حمایت ایران از حماس و حزب‌الله که آمریکا آنها را تروریستی می‌داند، گفت: آنها سازمان‌هایی هستند که آمریکا آنها را تروریست می‌داند آنها از نظر بین‌الملل تروریست نیستند. آخرین باری که بررسی کردم چهار سازمانی که همگی مورد حمایت عربستان سعودی هستند. طالبان، القاعده، داعش، النصره تروریستی شناخته می‌شوند، اما درباره گروه‌های دیگر اتفاق نظر وجود ندارد. آنها از این گروه‌ها حمایت و ما با آنها مبارزه می‌کنیم.

ظریف افزود: حوثی‌ها از راکت‌های خودشان استفاده کرده‌اند آنها نیازی به ما ندارند حوثی‌ها از خودشان دفاع می‌کنند. مردم یمن از خود دفاع می‌کنند. این جنگ نباید آغاز می‌شد. به سعودی‌ها گفتیم که نباید این جنگ را آغاز کنند. می‌شد یک راه‌حل سیاسی به دست آید اما سعودی‌ها خواهان پیروزی نظامی بودند. آنها به دلایل داخلی نیازمند پیروزی نظامی بودند، دلایلی بسیار کودکانه که به آنها ادامه می‌دهند. آنها می‌توانستند سه سال و نیم پیش به این جنگ پایان دهند، اما از کاری که به نفع‌شان بود پرهیز کردند، زیرا همان‌طور که به خاطر می‌اورید گفتند که تا پایان ماه رمضان در دمشق نماز خواهند خواند، اکنون هفت رمضان از آن زمان می‌گذرد. در یمن هم گفتند که طی سه هفته به پیروزی دست می‌یابند و ما اکنون در چهارمین سال جنگ هستیم.

وی در پاسخ به این آیا می‌تواند هیچ زمینه مشترکی میان ایران و آمریکا وجود داشته باشد تصریح کرد: هر زمان که آمریکا از این وسواس فکری که باید با ایران در منطقه مقابله کند، دست بردارد. چیزی که اتفاق نخواهد افتاد زیرا ما در منطقه هستیم. ما در جایی هفت هزار مایل آن طرف‌تر نیستیم. ما در خانه خود هستیم و به همین دلیل نفوذمان در منطقه خواهد ماند. آمریکا باید این حقیقت را به رسمیت بشناسد مشکل آمریکا این است که واقعیات را در منطقه و جاه‌های دیگر به رسمیت نمی‌شناسد و زمانی که چنین اتفاقی بیفتد تغییر هم روی خواهد داد.